مرگ "ژاك ژان دو مورگان" باستان شناس معروف فرانسوي (1924م)
ژاك ژان ماري دو مورگان، باستانشناس فرانسوي در سوم ژوئن 1857م در فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود در مهندسي معدن، در فرانسه، انگلستان، بلژيك، اتريش و آلمان به تحقيقات زمينشناسي پرداخت و گزارشاتي در اين زمينه منتشر كرد. اين سفرها باعث جلب توجه او به آثار ما قبل تاريخ انسان گرديد. دومورگان در 32 سالگي به نمايندگي از دولت فرانسه به آسيا سفر نمود و پس از بازديد از هند و قفقاز و ارمنستان، به مدت سه سال در ايران اقامت گزيد. او در ايران، ضمن انجام تحقيقات زمينشناسي، براي نخستين بار به كشف معادن نفت در ايران نائل شد و گزارشي در اين باب به فرانسه فرستاد. بر اثر همين گزارش بود كه دارسي، سرمايهدار انگليسي، امتياز استخراج نفت را از دولت ايران گرفت و موفق به استخراج نفت شد. در همين حال، دومورگان نتيجه مطالعات و بررسيهاي خود در ايران را در 9 جلد منتشر ساخت. دو مورگان در سالهاي بعد، به عنوان مسئول هيأت باستانشناسي مصر و مديركل شعبه آثار باستاني مصر به تحقيقات فراواني درباره مصر قديم پرداخت و موزه اسكندريه را نيز تأسيس كرد. وي پس از چندي بار ديگر راهي ايران شد و با انجام حفريات متعدد، هزاران قطعه از اشياء نفيس باستاني را در مناطق فارس، لرستان و خوزستان كشف كرد. ادامه اين كشفيات باعث شد كه دولت فرانسه با انعقاد قراردادهاي ناعادلانه با ايران، زمينه انتقال اشياء قيمتي ايران زمين به موزههاي فرانسه را مهيا سازد. از آن سو، پادشاهان نادان قاجار، بدون خبر از ارزش اين آثار باستاني، اين قراردادها را با شرايطي آسان تاييد كردند تا در قبال آن،فرانسويها مخارج خوشگذراني دربار ايران را فراهم سازند. در اين ميان، دولت فرانسه نيز با خيالي آسوده مشغول غارت اشياء عتيقه ايران شد و پس از اخذ امتياز سخاوتمندانهاي از جانب مظفرالدين شاه مبني بر انحصاري بودن كشف آثار عتيقه در تمام خاك ايران براي ابد، سيل اين اشياء به سوي پاريس جريان يافت. بيخبري شاهان قاجار از ارزش آثار عتيقه تا آنجا بود كه به طور نمونه، هنگام سفر مظفرالدين شاه به پاريس و بازديد از موزه آثار باستاني ايران در آن شهر، تصور كرد كه اين موزه به دليل ارادت فرانسويان به ايران است. از اين رو دستور داد كه موزه مشابهي نيز براي گراميداشت فرانسه در ايران تأسيس شود. دومورگان همچنين بدون توجه به تعلق آثار باستاني به سرزمين ايران، اشياء بسيار مهم ديگري را به پاريس برد كه سنگ نبشته حاوي قانون حمورابي مربوط به دو هزار سال قبل از ميلاد، از مشهورترين آنهاست. وي شبيه اين اعمال را در مصر نيز انجام داد و اشيايى از مصر قديم را به پاريس فرستاد. بيشك حضور اين افراد به عنوان كاشف و باستانشناس در ايران و كشورهاي داراي سابقه تمدن ديرينه، نقش مهمي در غارت آثار باستاني آن كشورها داشته و بدون حضور اين اشخاص، هيچ گاه موزههاي اروپايى، تا اين حد مملو از اشياء عتيقه و با ارزشِ تمدنهاي شرقي نميگرديد. هرچند در اين ميان، ناداني متوليان امر و منفعتطلبي سودجويان در سرزمينهاي مادر، اين سرقت فرهنگي را براي غربيها آسان ميكرد. ژاكژان ماري دومورگان سرانجام در 14 ژوئن سال 1924م در 67 سالگي جان سپرد.
تازه های تقویم
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}